در این مطلب قرار است شما را با داروی دوپامین هیدروکلراید آشنا کنیم. و مواردی مثل انواع طبقه‌بندی دوپامین، نام تجاری آن، اشکال مختلف این دارو، راه‌‌های مصرف، اندیکاسیون‌ها و کنتراندیکاسیون‌ها، موارد احتیاط، عوارض جانبی، تداخلات دارویی، مسمومیت و درمان، توجهات پزشکی و پرستاری، آموزش به بیمار را بررسی نماییم. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید و کاربردی باشد.

معرفی داروی دوپامین (دوپامین هیدروکلراید)

(Dopamine Hydrochloride)

طبقه‌بندی فارماکولوژیک:

آدرنرژیک، سمپاتومیمتیک

طبقه‌بندی مصرف در حاملگی:

C

طبقه بندی درمانی:

اینوتروپیک، وازوپرسور

توجه توجه : دوپامین جزء داروهای High Alert (هشدار بالا) است.

نام تجاری:

Intropin

Revimine

اشکال دارویی موجود:

200 میلی گرم  بر 5 میلی لیتر :Injection

توجه: دوپامین جزء داروهای ستاره‌ دار ترالی اورژانس است (زمان تزریق نیاز به مانیتورینگ قلبی دارد).

دوپامین یک داروی کاتکول آمین طبیعی بوده که سبب تحریک گیرنده‌های آلفا، بتا، و گیرنده‌های دوپامینی می‌شود . دوپامین با دوزهای متفاوت اثرات متفاوتی دارد.

_ دوز mcg/kg/min دو الی پنج: (دوز پایین) _ تحریک گیرنده‌های دوپامینی در مغز و کلیه، مزانتر و باعث افزایش برون ده ادراری می‌شود .

_ دوز mcg/kg/min پنج الی ده: (دوز متوسط) _ باعث تحریک گیرنده‌های بتا یک در قلب شده و در‌نتیجه سبب افزایش انقباض قلب، افزایش برون ده قلبی و افزایش فشارخون می‌گردد.

_ دوز بالاتر از 10mcg/kg/min: (دوز بالا) _ سبب تحریک گیرنده‌های آلفا در عضلات صاف عروق، انقباض عروق و افزایش فشارخون می‌گردد.

توجه:

راه مصرف دوپامین: وریدی

شروع اثر: 5 دقیقه

اوج اثر: سریع

طول اثر: کمتر از 10 دقیقه پس از قطع انفوزیون است.

اندیکاسیون‌ها:

درمان کمکی در شوک برای بهبود خونرسانی به اندام‌های حیاتی، افزایش برون ده قلبی، فشارخون، جریان ادراری، درمان کوتاه‌مدت در نارسایی مزمن و مقاوم و شدید قلبی

کنتراندیکاسیون‌ها:

تاکی آریتمی‌های کنترل نشده، تاکیکاردی بطنی ، فیبریلاسیون بطنی، فئوکروماسیتوما

موارد احتیاط:

انسداد عروق، سرمازدگی، حاملگی، مصرف همزمان با مهارکننده‌های MAO، آسم، بیماری ایسکمیک قلب

عوارض جانبی:

_ شایعترین: هیپرتانسیون، تاکیکاردی، تپش قلب، تهوع، استفراغ، انقباض زودرس بطنی، درد آنژینی، درد هنگام تنفس، سردرد.

_ مهمترین: دیس ریتمی‌های بطنی (در دوز‌های بالا)، برادیکاردی، تنگی نفس، انافیلاکسی، حمله آسمی

_ سایر عوارض: نکروز و تخریب بافتی (درصورت خروج دارو از رگ)، میدریاز (در دوزهای بالا)، اختلال هدایتی قلب، پهن شدن کمپلکس QRS، هیپرگلیسمی (در دوز‌های بالا و

به‌دلیل مهار آزادسازی انسولین می‌‍‌تواند اتفاق بیفتد)، واکنش‌های آلرژیک، ازوتمی، سیخ شدن موها.

تداخلات دارویی:

تجویز همزمان دوپامین با هوشبری‌های استنشاقی سبب افزایش خطر بروز دیس ریتمی‌های بطنی و فوق بطنی می‌شود. تجویز همزمان دوپامین با دیالنتین (فنی توئین) سبب برادیکاردی، هیپوتانسیون شدید و تشنج می‌شود. داروهای بتا بلوکر و آلفا بلوکر اثر این دارو را خنثی می‌کنند. این دارو می‌تواند اثر ضد فشارخونی گوانتیدین را خنثی کند.

مسمومیت و درمان:

مسمومیت می‌تواند موجب هیپرتانسیون شدید شود. اقدام درمانی جز کاهش دوز یا قطع مصرف دارو لازم نیست. اگر با این اقدامات فشار خون پایین آورده نشود یک الفابلوکر با اثر کوتاه‌مدت نظیر فنتولامین ممکن است کمک‌کننده باشد.

مصرف در شیردهی و کودکان:

اطلاعات کافی در مورد اینکه دارو در شیر ترشح می‌شود نیست، لذا با احتیاط مصرف شود.

توجهات پزشکی و پرستاری:

1_ طی دوره انفوزیون (ECG)، فشارخون، فشار مویرگ‌های ریوی، سرعت ضربان قلب، حجم ادرار (کنترل I&O)، رنگ و دمای انگشتان دست و پاها را تحت نظر داشته باشید.

2_ توجه داشته باشد اسیدوز از تاثیر دوپامین می‌کاهد بنابراین با صلاحدید پزشک لازم به کنترل ABG است.

3_ پس از قطع دارو مراقب باشید ممکن است فشارخون بیمار به‌صورت ناگهانی افت کند.

4_ به یاد داشته باشید این دارو کمبود خون و مایعات بدن را جبران نمی‌کند، بنابراین در‌صورتی که حجم مایعات بدن بیمار کاهش یافته باشد، پیش از تزریق دوپامین، مایعات کافی به بیمار برسانید.

5_ برای تزریق از وریدهای بزرگ استفاده کنید.

6_ جهت پیشگیری از نکروز و تخریب بافتی در محلی که دوپامین از رگ خارج شده باشد، در اولین فرصت ناحیه آسیب دیده را با 10 تا 15 میلی لیتر محلول نرمال

سالین حاوی 5 تا 10 میلی گرم فنتولامین شستشو دهید. این محلول را با استفاده از یک سرنگ زیر پوستی در جای جای منطقه آسیب دیده تزریق کنید.

7_ محلول دوپامین را با محلول‌های دیگر به‌خصوص با بی‌ کربنات سدیم و فنی توئین یا محلول‌های قلیایی دیگر مخلوط نکنید.

8_ محلول‌هایی که تغییر رنگ داده یا 24 ساعت از زمان آماده کردن آن‌ها گذشته بیرون بریزید.

9_ دوپامین با NS ،DS ،RINGER ،RINGER LACTATE سازگار است اما مناسب‌ترین سرم برای انفوزیون دوپامین DW5% است.

آموزش به بیمار و خانواده:

به بیمار توصیه نمایید واکنش‌های ناخواسته را گزارش کند.

خب دوستان به پایان این مطلب رسیدیم امیدوارم که براتون مفید بوده باشه اگر سوال، پیشنهاد یا نظری دارید خوشحال می‌شیم در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بذارید همچنین اگر تمایل داشتید می‌تونید برای ارتقا دانش و مهارتتون در حوزه پرستاری به این صفحه مراجعه کنید.

موفق و سلامت باشید دوستان.