آپاندیس زائده کوچکی است که به روده متصل شده است و در سمت راست پایین شکم قرار دارد. از آن جا که مجرای آپاندیس کوچک است ممکن است بهخوبی تخلیه نشود؛ لذا انسداد ایجاد شده در آن باعث تکثیر باکتریها در داخل آپاندیس شده که این میتواند منجر به تشکیل چرک و تورم و فشار دردناک در شکم شما شود
وظیفه آپاندیس در بدن انسان به خوبی معلوم نبست ولی حدس بر این است که در سیستم ایمنی بدن کاربرد داشته باشد
آپاندیسیت چیست؟
آپاندیسیت التهاب آپاندیس است. آپاندیس کیسهای به شکل انگشت است که از روده بزرگ در سمت راست پایین شکم بیرون میآید که به آن آپاندیس میگویند. آپاندیسیت باعث درد در سمت راست پایین شکم می شود. با این حال، در بیشتر افراد، درد از اطراف ناف شروع می شود و سپس حرکت می کند.
آسیب شناسی بیماری آپاندیسیت
آپاندیسیت حاد یک بیماری عفونی با عوامل مختلف است. روند شایع این بیماری تهاجم باکتری به دیواره آپاندیس است.
عوامل مختلف ایجاد آپاندیسیت عبارت است از:
- انسداد داخل لولهای
- تجمع مواد مدفوعی
- هایپرپلازی لنفوئید
- خوردن اجسام خارجی
- پارازیتها
- تومورها
علائم بالینی آپاندیسیت حاد
علائم بالینی این بیماری میتواند کلاسیک یا متغیر باشد. علائم بالینی کلاسیک آپاندیسیت در کمتر از ۵۰ درصد موارد وجود دارد و اکثر موارد آپاندیسیت حاد علائم Atypical دارد. با وجود پیشرفتهای تکنولوژی در زمینه تصویربرداری هنوز Hallmark تشخصی آپاندیس حاد بر اساس شرح حال و معاینه دقیق بیماری صورت میگیرد. برخی از علائم بالینی آپاندیسیت عبارت است از:
- درد شکم: این عارضه از علائم اولیه بیماری آپاندیسیت محسوب میشود که در ساعات اولیه و پس از شروع بیماری آغاز میگردد. این درد اغلب به صورت کولیکی و اطراف ناف است که ناشی از التهاب احشا به دلیل گشاد شدن آپاندیس است. با پیشرفت روند التهابی در طی ۱۲ الی ۲۴ ساعت درد در ناحیه سمت راست و پایین شکم متمرکز میشود و به مرور شدیدتر خواهد شد.
- تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ در بیش از ۵۰ درصد بیماران رخ میدهد و اغلب به دنبال آن درد شکم نیز در عرض چند ساعت ایجاد میشود.
- بیاشتهایی: یکی از یافتههای علائم کلاسیک در آپاندیسیت حاد بیاشتهایی است.
- اسهال و علائم ادراری: این عارضه یکی از علائم بیماری آپاندیسیت است که در موارد پرفوراسیون آپاندیس یا احتمال آبسه داخل لگنی دیده میشود.
- تب: عارضه تب در آپاندیسیت خفیف رخ میدهد، اما در صورتی که پرفوراسیون رخداده باشد، تب مشاهده نمیشود
آمار و شواهد
آپاندیسیت معمولا در سنین 10 تا 30 سالگی رخ می دهد
آویزآماس حاد در کودکان، شایعترین موقعیت حاد جراحی در کودکان است. سالانه ۸۰۰۰۰ کودک در آمریکا مبتلا به آپاندیسیت میشوند. میزان ابتلا در کودکان زیر ۱۴ سال، ۴ در ۱۰۰۰ مورد است. شایعترین سن آپاندیسیت در کودکان بین ۱۸–۱۲ سالگی است. در سنین کمتر از ۵ سال نادر (کمتر از ۵٪) و در سنین کمتر از ۳ سال بسیار نادر (کمتر از ۱٪) است. در پسرها کمتر از دخترها و در نژاد سفید بیشتر از نژاد سیاه دیده میشود. شیوع فصلی آپاندیسیت اغلب در بهارو پاییز است. علیرغم تکنیکهای پرتوشناسی در تشخیص آپاندیسیت، باز هم تشخیص آن مشکل است و ۲۰٪ خطر پرفوراسیون وجود دارد. مورتالیتی در این بیماری نادر است
خانمهای باردار شرایط ویژهای دارند و هر گونه درد در ناحیهی شکم آنها را نگران سلامت جنین میکند. به همین دلیل با بروز درد سوال خیلی از این افراد این است که آپاندیس کجاست و علائم آن در خانمهای باردار چیست؟ یا اینکه این علائم چقدر خطرناک است؟
واقعیت این است علائم کلی آپاندیسیت در زنان باردار با افراد دیگر فرق چندانی ندارد اما تب و اسهال در آنها کمتر مشاهده میشود. اما علائم دیگری نیز وجود دارد که مختص زنان باردار است. این علائم به شرح زیر است.
- ادرار دردناک یا قطع ادرار
- درد بالای شکم
تظاهرات بالینی
1.درد: درد مبهم اپی گاستر یا پری کام به درد ربع تحتانی سمت راست پیشرفت می کند که معمولاً با تب خفیف، تهوع و گاهی استفراغ همراه است.
2.لطافت: در 50 درصد موارد ارائه شده، هنگام اعمال فشار، حساسیت موضعی در نقطه راست و پایین شکم ایجاد میشود.
3.بی اشتهایی: بی اشتهایی یک یافته کلاسیک در آپاندیسیت حاد است.
فیلم معاینات بالینی
عوارض
اگر آپاندیسیت درمان نشود، ممکن است عارضه ای ایجاد شود.
سوراخ شدن آپاندیس. این یکی از عوارض عمده آپاندیسیت است که می تواند منجر به تشکیل آبسه شود.
سوراخ شدن معمولاً 24 ساعت پس از شروع درد رخ می دهد.
علائم عبارتند از تب 37.7 درجه سانتیگراد یا بیشتر، ظاهر سمی و درد یا حساسیت مداوم شکم.
ارزیابی و یافته های تشخیصی
تشخیص بر اساس نتایج یک معاینه فیزیکی کامل و بر اساس یافته های آزمایشگاهی و مطالعات تصویربرداری است.
تعداد CBC شمارش کامل سلولهای خون افزایش تعداد WBC را نشان میدهد، همراه با افزایش نوتروفیلها.
مطالعات تصویربرداری فیلم های اشعه ایکس شکم و سی تی اسکن ممکن است تراکم ربع پایینی سمت راست یا اتساع موضعی روده را نشان دهد.
تست حاملگی: آزمایش بارداری ممکن است برای زنان در سنین باروری انجام شود تا حاملگی خارج از رحم و قبل از گرفتن عکس اشعه ایکس رد شود.
لاپاراسکوپی ممکن است از لاپاراسکوپی تشخیصی برای رد آپاندیسیت حاد در موارد مبهم استفاده شود.
پروتئین واکنشی C: پروتئین تولید شده توسط کبد هنگام بروز عفونت های باکتریایی و به سرعت در 12 ساعت اول افزایش می یابد.
مدیریت پزشکی
مدیریت پزشکی باید با دقت صورت گیرد تا از تغییر علائم ارائه شده جلوگیری شود.
مایعات IV برای اصلاح عدم تعادل مایعات و الکترولیت ها و کم آبی، مایعات IV قبل از جراحی تجویز می شود.
آنتی بیوتیک درمانی برای جلوگیری از عفونت استفاده میشود، آنتی بیوتیک ها تا زمان انجام جراحی تجویز می شود.
هنگامی که سوراخ آپاندیس رخ می دهد، ممکن است آبسه ایجاد شود و بیمار در ابتدا با آنتی بیوتیک درمان می شود و جراح ممکن است درن آبسه قرار دهد.
مدیریت جراحی
اگر آپاندیسیت تشخیص داده شود، معمولاً جراحی فوری نشان داده می شود.
آپاندکتومی : آپاندکتومی یا برداشتن آپاندیس با جراحی به محض اینکه امکان کاهش خطر سوراخ شدن وجود داشته باشد، انجام می شود.
لاپاراتومی و لاپاراسکوپی:هر دوی این روشها در درمان آپاندیسیت با سوراخ شدن، ایمن و مؤثر هستند
ارزیابی پرستاری
ارزیابی بیمار مبتلا به آپاندیسیت ممکن است هم عینی و هم ذهنی باشد.
سطح درد را ارزیابی کنید.
یافته های آزمایشگاهی مربوطه را ارزیابی کنید.
علائم حیاتی بیمار را در آمادگی برای جراحی ارزیابی کنید.
مدیریت پرستاری
تمرکز مدیریت پرستاران، آماده سازی بیمار برای جراحی است.
تشخیص
بر اساس دادههای ارزیابی، مناسبترین تشخیصها برای بیمار مبتلا به آپاندیسیت عبارتند از:
درد حاد مربوط به آپاندیس انسدادی.
خطر کمبود حجم مایع مربوط به استفراغ قبل از عمل، محدودیت های بعد از عمل.
خطر عفونت مربوط به پارگی آپاندیس.
مداخلات پرستاری
پرستار بیمار را برای جراحی آماده می کند.
انفوزیون IV انفوزیون IV برای جایگزینی از دست دادن مایعات و ارتقای عملکرد کافی کلیه ساخته می شود.
آنتی بیوتیک درمانی درمان آنتی بیوتیکی برای جلوگیری از عفونت انجام می شود.
تثبیت موقعیت. پس از جراحی، پرستار بیمار را در وضعیت High-Fowler قرار می دهد تا تنش برش و اندام های شکمی را کاهش دهد و در نتیجه درد را کاهش دهد.
مایعات خوراکی در صورت تحمل، می توان مایعات خوراکی تجویز کرد
ارزیابی
- تسکین درد.
جلوگیری از کمبود حجم مایعات
2.کاهش اضطراب.
3.حذف عفونت به دلیل اختلال بالقوه یا واقعی دستگاه گوارش.
4.حفظ یکپارچگی پوست
5.به تغذیه مطلوب رسیدن
6.آموزش ترخیص برای بیمار و خانواده ضروری است.
7.برداشتن بخیه ها: پرستار به بیمار دستور می دهد که در روزهای پنجم تا هفتم پس از جراحی با جراح قرار ملاقات بگذارد تا بخیه ها را بکشد.
8.فعالیت ها: پس از عمل باید از بلند کردن اجسام سنگین اجتناب شود. با این حال، فعالیت طبیعی را می توان در عرض 2 تا 4 هفته از سر گرفت.
9.مراقبت در منزل: ممکن است یک پرستار مراقبت در منزل برای کمک به مراقبت از برش و نظارت بر بیمار از نظر عوارض و بهبود زخم مورد نیاز باشد.